Kiremit Askerler

Xian kentinden bahsederken, "terra cotta soldiers" ya da kiremit askerlerden bahsetmedim.

Çinliler aslında ülkelerine Çin demiyorlar. Sordum, vatanlarının ismi Çincede "Orta Memleket" mis. İngilizcede "Middle Kingdom" diye bazen geçerdi. Demek ki ordan geliyormuş. Biz (ve bütün dünya) niye Çin diyoruz. Bugünkü bildiğimiz Çin ülkesini kuran adamın ismi Çin mis de onun için. İmparator Çin milattan 200 sene kadar önce yaşamış. Çok gaddar bir adammış ama çok şey başarmış. İşte yaptıklarından bir kaçı:

• Tüm boyları bir araya getirip tek bir sancak altında toplamak
• Çeşitli "Çince" yazıları birleştirip tek bir "alfabe" tesis etmek
• Çin seddini inşa etmek

Bütün bunlar yetmezmiş gibi, öldükten sonra hem kendisini hem de memleketi korusunlar diye yüzlerce kiremitten asker yaptırmış, onları yere gömdürmüş. Konferans arasında bir ara oraya da götürdüler. Bir kaç fotoğraf.

Ben bu fotografi cekerken, Guan da benim resmimi cekmis:
 

Atlar da var, askerler binip savaş alanına koşsunlar diye:

Bu askerleri kilden kalıplarda dökerek yapmislar. Sonra da boyamışlar. Askerler açığa çıkınca boyalar solmuş, böyle renksizleşmişler.

Bu yüzden, askerlerin bir kısmını hala toprak altında gömülü tutuyorlar. Rehberin söylediğine göre, o askerler hala renklerini muhafaza ediyormuş.


Kiremit askerler müzesinden dönerken, bir de 5 bin sene öncesinden kalma bir köye gittik. Beşbin sene öncesinden ne kalır bu zamana, kazma üçü diye hayal edeceğiniz taşlar, çanak çömlek, ev kurmak için çamura çakılan kazıkların delikleri falan. Bir de mezarlar vardı. Yaramazlık yapan küçük çocukları, seni bu amcanın yanına gönderirim diye korkutursunuz belki diyerek bir fotoğraf yüklüyorum.  İşte beş bin sene öncesinde yaşayan bir çekirdek aile. Rehber bilmiyordu niye bir arada olduklarını. Bana göre Salmonelladan ölmüşler hepsi beraber sekiz günlük güveç yedikleri için, güveç küpü ile birlikte gömmüşler.

Son olarak, Xian surlaraından bir fotoğraf. Şehirin etrafı kare şeklinde bu surlarla çevrili.

Bu resimden aslında pek anlaşılmıyor. Wikipedia'dan bulduğum bu aşağıdaki resim daha iyi tasvirliyor:

 Çepeçevre 13.7 kilometre imiş. İlk gün Guan'la yürüdük (akrep tava yediğimiz yemek öncesi), canımız çıktı.

Read more »

Xian şehri güzelmiş

Geçen hafta Xian’da bir konferansa katıldım. Oradan bazı izlenimlerimi aktaracağım.

 Concubine Yang

Cumartesi günü bizi bir müzikale götürdüler. Açık hafta gösterisi. Soğuk olur dediler, yanımıza kazağımızı aldık. Gösterinin olduğu park da ilginç bir yer idi. Dağın dibinde, 60 derece civarında sıcak şu fışkırıyor bazı yerlerden. Bin beş yüz sene önce, o zamanın imparatoru havuzlar ve köşkler yaptırmış sevgilisi Yang için. 

Yang’ı aslında imparator önce 18 yaşındaki oğlunun haremine verecekmiş ama görünce kendisi çok beğenmiş, kendisine almış.


O gece acik havada bir muzikal seyrettik.   Muzikli dansli muhtesem bir seydi ama biraz usuduk seyrederken.  Aşağıda müzikalden bir fotoğraf. Gölün ortasından yükselen bir platform üzerinde dansedenler.

Çan Kay Sek ve Xian Hadisesi

İmparator Tang ile metresi Yang’ın aşk hayatı yaşadığı bu köşklerde, 1500 sene sonra Çan Kay Sek kalıyormuş. Rehberin anlattığı resmi hikayeye göre, 1936 senesinde, Komünist Partisinin militanları burayı çevirmişler, Çan Kay Sek’in bütün muhafızlarını öldürmüşler. Çan Kay Sek, dağa kaçmış. Orda bir gece saklanmış ama sonunda bulunmuş. “Beni vurmayın, ben Çan Kay Sek’im” diye bir nevi yalvarmış kendsini bulan parti üyesi askerlere. O zaman o askerlerin başunda Cu En Lay varmış (Mao’nun yardımcısı). Çan Kay Sek’de “gel birlik olalım, kavgayı bırakalım, Japonları atalım” demiş. Ve işte Japonlara karşı Milli Cephe böyle kurulmuş. Size biraz abartılmış bir hikaye gelmiş olabilir. Kurşun deliklerini bile gösterdiler Çan Kay Sek’in o zaman kaldığı evin duvarlarında.

Neler Yedik

Çok şeyler yedik aslında ama iki tane ilginç olanı aktarayım. Birincisi akrep tava. Akrepleri topluyorsun, zehirlerini çıkarıyorsun, ondan sonra biraz una bulayıp kızgın yağın içine atıyorsun. Ondan sonar aşağıda görüldüğü gibi servis ediyorsun: 

Akrep yemeyeceksiniz, böyle pahalı lokantalara gitmeyin. Biraz ileride kebapçılar caddesi var. Ordan çöp sis yeyin.

Bir sürü kebapçı vardı bu cadde. Hepsi de kafalar fesli, kadınların başı örtülü.

Çöp sisler de fena değildi. Ondan sonra bir kuzu haşlama (harbi, sirkeli sarımsaklı falan) ve arkasından çiğ börek yedim.

 

Fesli turbanlı görünce kendimi İstanbul'da sandım. "Nasılsın hemşerim, nerelisin" dedim. Xian'ın içindenmiş. "Elhamdülillah müslümanız" dedi. Mangalın kömürlerini AK Partinin Xian şubesinden alıyorlarmış. Şube kapalı idi ama dışarıdan bir fotoğrafını çektim.

Aşağıdaki fotoğrafta AK Partinin Xian şubesini görüyorsunuz. Bazı Çinliler AKP diye yazıyorlarmış ama öyle değil alttaki göibi yazılacakmış.

Çiğ börek dedim ya şaka yapmıyorum. Harbi çiğ börek idi. Eskişehir çiğ böreği gibi ya da annemin yaptığı çiğ börekler kadar ince değildi hamuru ama yine de güzeldi.

Kebapları falan yeyince, onları eritmek için biraz dağa tırmandık. Xian dağları da tırman tırman bitmiyor. Tam bin altı yüz metre turmandık üç saat içinde. Canım çıktı ama erkekliğe b.k sürmedik, acıyı bal eyledik, tırmandık. 

 İşte böyle merdivenlerden tırmandık. Şaka değil. Adamlar kayaları yontmuşlar, Halim gelecek hazırlık olsun diye.

Saat 6 oldu. Otobüsü kaçırmayalım. Bu gece briç var. Daha fotoğraf çok, sonra devam ederim.

Read more »